z części praktycznej pracy magisterskiej
W wypowiedziach menedżerów widoczne jest wyraźne rozdzielenie świata firmy od otoczenia: przedsiębiorstwo jest światem samym w sobie, w którym życie toczy się według innych reguł, przy czym dość jednoznacznie określone są wartości, przypisywane przedsiębiorstwu i środowisku „na zewnątrz”. Atrybut „polski” ma tu wydźwięk raczej negatywny, i służy jako kontrastowe tło do prezentacji walorów pracy w korporacji. Za Czarniawską-Joerges (1988, cyt. w: Kostera, 1996, str. 226) można by powiedzieć, że pełni on funkcję typowej etykiety tła, która ma służyć dodatkowemu wyeksponowaniu zalet firmy międzynarodowej.
Choć zapytani bezpośrednio, kierownicy zwykle odżegnywali się od kategorycznych stwierdzeń zastrzegając, jak powiedział jeden z moich rozmówców, że „nie jest tak, że wszystkie polskie firmy są złe, a wszystkie koncerny są dobre” to jednak w analizie wypowiedzi takie etykietowanie staje się widoczne. Konotacje związane z „typową” polską administracją (tak w wymiarze biznesu, jak i samorządu czy państwa) to przede wszystkim biurokracja, opieszałość i nieefektywność ekonomiczna; „typowy” polski menedżer kojarzy się z brakiem kompetencji i lekceważącym stosunkiem do pracownika.
Kluczem do pozbycia się negatywnej etykiety jest doświadczenie międzynarodowe zarówno samych menedżerów (np. stażowanie zagranicą albo uczenie się w Polsce od zagranicznych menedżerów) jak i firm (operowanie na rynkach zagranicznych bądź sam kontakt z zagranicznymi kontrahentami).
Te dwa światy są wprawdzie wyraźnie różne, ale nie są oddzielone: w codziennych interakcjach oddziałują na siebie i dopasowują się wzajemnie.
Pełnienie funkcji kierowniczej w warunkach istnienia „świata-firmy” i „świata- poza firmą” wymaga dobrej znajomości reguł i umiejętności sprawnego poruszania się w obu światach. Oprócz zadań kierowniczych określanych przez moich rozmówców jako „klasyczne” (planowanie, organizowanie, motywowanie, kontrolowanie) rolą menedżera wydaje się w tym kontekście być głównie rola pośrednika pomiędzy dwoma rzeczywistościami, – z jednej strony przekazu na zewnątrz (oddziaływanie na firmy i administrację polską, żeby przyjęła reguły koncernowe) i do wewnątrz (dopasowywanie zasad korporacyjnych do realiów polskich).